Czeski Raj leży niecałe sto kilometrów na północny wschód od Pragi. Pod względem geograficznym jest ograniczony przez linię łączącą Mnichovo, Hradi_tě, Sychrov, wierzchołek Kopanina, _elezný Brod, Semily, Lomnice nad Popelkou, Jičín, Sobotkę, Mnichovo Hradi_tě. Na wschodzie przechodzi w Podkrkono_í, a na północy ograniczony jest pasmem Gór Izerskich i Karkonoszy. Ten romantyczny region leżący nad środkowym odcinkiem rzeki Izery łączy w sobie rozmaitość piękna przyrody z bogactwem zabytków historycznych _ zamków, pałaców, architektury ludowej. Właśnie dlatego już w XIX wieku goście przyjeżdżający do tutejszego uzdrowiska Sedmihorky zaczęli region ten nazywać Czeskim rajem. Niezwykła różnorodność krajobrazu wraz z charakterystycznymi skalnymi miastami oraz fauną i florą stały się przyczyną objęcia tych terenów ochroną w ramach obszaru chronionego krajobrazu. Był to pierwszy obszar chronionego krajobrazu w ówczesnej Czechosłowacji - 1955 rok. Z punktu widzenia urozmaicenia krajobrazu oraz występowania chronionych i zagrożonych gatunków znaczenie mają nie tylko głębokie lasy, ale również systemy stawów założonych na ciekach wodnych oraz przylegające do nich fragmenty mokradeł. Jedyne w swoim rodzaju ukształtowanie terenu uzupełniają charakterystyczne formy wulkaniczne tworzące dominanty krajobrazu - Trosky, Kozákov, Mu_ský i Vyskeř. W skałach wylewnych Czeskiego Raju oraz przylegającego do niego Podkrkono_í wciąż znajdowane są liczne agaty, ametysty, jaspisy, chalcedony i inne kamienie szlachetne.
HRUBOSKALSKI PŁASKOWYŻ
Wraz Hruboskalskim skalnym miastem dzieli się na: Smocze Skały - Draci skaly, Wąwóz Zamkowy - Zamecka rokle między Sedmihorkami i Hrubą Skałą. Skalne Miasto jest dostępne dla turystów, wspinaczy i rowerzystów. Ściany i wieże skalne mierzą do 60 m wysokości, a z ich wierzchołków oraz z wielu punktów widokowych na szlakach turystycznych otwierają się zachwycające widoki na inne skały i krajobrazy. Po wierzchołkach prowadzi Złota Ścieżka Czeskiego Raju z wieloma punktami widokowymi - Marianska vyhlidka, Na Kapelu, U Lviczka.
Hruba Skała to zamek na skałach z piaskowca, połączonych pomostami. Użytkowany jako hotel, dla odwiedzających udostępniono podwórzec zamkowy z wieżą widokową. Największymi atrakcjami są: Mysia Dziura - Mysi dira, wąska szczelina w skałach, przez którą można przejść z Wąwozu Zamkowego - Zamecka rokle do parkingu przed zamkiem Hruba Skala; punkt widokowy Marianska vyhlidka to najsłynniejsze miejsce widokowe Czeskiego Raju, ukazujące znaną panoramę Hrubej Skały, zamku i skaly Trosky oraz Grzbietu Kozakova; ruiny zamku Valdsztejn - wczesnogotycki zamek z XIII wieku, pierwotnie siedziba rodu z wyjątkowo cenny kamienny most z barokowymi rzeźbami i kaplicą św. Jana Nepomucena; wieża widokowa Hlavatice - samotna skała piaskowcowa 30 m na północno-zachodnim skraju płaskowyżu Hrubej Skaly. Rozległy widok na okolice Turnova, Grzebień Jesztiedu, Góry Izerskie.
Hrad Trosky to jeden z najbardziej fascynujących zamków, jakie widziałem. Już z oddali z lekko pofałdowanego terenu wyłaniają się dwie strzeliste skały stojące obok siebie. Gdy człowiek znajdzie się już na miejscu, wejdzie na górę, na której jest położony zamek, wpada w jeszcze większy podziw dla jego twórców. Dwie skały zwieńczone wieżami. Wyższa skała nosi nazwę Panna, niższa - Baba. Połączone są murami co robi niesamowite wrażenie. Wejść można tylko na Babę.
SKAŁY PRACHOWSKIE
Składają się z wysokich, wysmukłych wież i kolumn, pomiędzy którymi znajdują się głębokie i wąskie wąwozy. Centrum skał tworzy pośród ciosów piaskowca romantyczne skalne miasto, poprzecinane gęstą siecią oznakowanych szlaków turystycznych. Z punktów widokowych można zajrzeć do wnętrza skalnego miasta. Wspaniałe widoki roztaczają się z dwóch szlaków okrężnych: wielkiego oznaczonego kolorem zielonym, którego przejście zajmuje do trzech godzin oraz małego oznaczonego kolorem żółtym, który jest krótszy mniej więcej o połowę. Szczególnie godne zobaczenia są ruiny skalnego zamku Parzez z XIV wieku, znajdujące się na bloku skalnym, z którego pozostały dwa wykute w skale pomieszczenia, resztki kamiennych murów i wieży.
Robert Remisz
