BESKID NISKI


Beskid Niski to pasmo górskie tworzące jedno z ogniw składających się na polskie Karpaty. Jest to najniżej położona, ale zarazem najbardziej rozległa część Beskidów. Beskid Niski rozciąga się od Przełęczy Tylickiej 683 m na zachodzie do Przełęczy Łupkowskiej 640 m na wschodzie. Graniczy z jednej strony z pasmem Beskid Sądecki, a z drugiej z pasmem Bieszczadami. Najwyższym szczytem jest Lackowa 997 m, natomiast największy wodospad znajduje się we wsi Iwla.

Wędrując po najmniej uczęszczanych i odwiedzanych górach w Polsce, możemy podziwiać Magurski Park Narodowy, wspaniałe cerkwie, opuszczone łemkowskie chałupy, czy przydrożne kapliczki. Można tu poczuć swoisty klimat, którego nigdzie w Polsce nie znajdziemy. Największy wpływ na rozwój tego regionu wywarli Łemkowie. Ludność ta miała silne poczucie odrębności. Długo zachowywała stare obyczaje i przede wszystkim odrębny język. Odizolowaniu sprzyjała fatalna komunikacja. Niestety smutny los spotkał Łemków wiosną 1947 roku, kiedy w ramach akcji "Wisła" zostali przymusowo wysiedleni na ziemie odzyskane. Wiele wsi przestało całkowicie istnieć, a Beskid Niski stał się pusty i dziki.

Niewątpliwie największą pamiątką, która po nich pozostała, są drewniane, budowane ręcznie cerkwie. Łemkowie budowali je z reguły na miejscach wyniosłych. Styl budownictwa cerkiewnego powstał w wyniku przenikania kultury Wschodu i Zachodu i jest niespotykany poza obszarem zamieszkiwanym przez Łemków. Najładniejsze łemkowskie cerkwie, które się ostały do dnia dzisiejszego, można oglądać we wsiach: Chyrowa, Olchowiec, Krempna, Kotań, Świątkowa Wielka i Mała, Bartnem, czy Pielgrzymka.

Robert Remisz



2005.01 - zimowe dreptanie po Beskidzie Niskim z Martą, Gośką i Piotrem.